![]()
Parkinson groeit sneller dan gedacht, milieuvervuiling hoofdverdachte
nos.nl Wereldwijd is er sprake van een explosieve toename van het aantal mensen met Parkinson.ppHet was al bekend dat het aantal Parkinsongevallen wereldwijd in 25 jaar is verdubbeld, met een verwachte verdere verdubbeling in 2040. In Nederland is het aantal patinten is hier in tien jaar tijd met dertig procent is gestegen.ppMogelijk is er zelfs sprake van een versnelling. De afgelopen vier jaar steeg het aantal diagnoses bij vijf met ons samenwerkende ziekenhuizen met 25 procent, zegt neuroloog Bas Bloem, van het Radboud umc.ppDaar kwam woensdag een nieuwe shock study bovenop: het aantal Parkinsonpatinten is wereldwijd opgelopen naar 11,8 miljoen mensen peiljaar 2021, waar het er vijf jaar daarvoor nog 6,2 miljoen waren. Dat melden enkele honderden onderzoekers in het gezaghebbende medische vakblad The Lancet.ppDe onderzoekers hebben precies dezelfde meetmethode gebruikt als in 2016 en ze zien een explosieve toename.ppHet is een schrijnend resultaat, zegt Bloem tegen de NOS. Parkinson is een van de akeligste dingen die je als mens kan overkomen. Het verslechtert de motoriek, het denken, de seksualiteit, het plassen, het poepen en het slapen.ppDe hersenziekte is bovendien vaak dodelijk. De nieuwe studie is volgens Bloem waarschijnlijk nog een grote onderschatting, omdat er wereldwijd veel patinten rondlopen bij wie de diagnose niet is gesteld.ppBloem vindt het extra schrijnend dat de ziekte voor een groot deel vermijdbaar is. In een andere recente studie vat Bloem, samen met een Amerikaanse collega, de verbanden tussen Parkinson en milieuvervuiling samen, met name het grootschalig gebruik van verschillende vormen van landbouwgif.ppIn veel landen komt Parkinson vaker voor in gebieden met een hoog gifgebruik, zoals de wijngebieden in Frankrijk. In Nederland bestaat de indruk dat Parkinson vaker voorkomt in de bollenstreek. Daar wordt nu onderzoek naar gedaan.ph2Verboden onkruidverdelgerh2pIk ben ervan overtuigd dat dit voor een groot deel een manmade disease is, zegt Bloem. Parkinson werd voor het eerst beschreven in de 19e eeuw, in de toen door steenkoolgebruik sterk vervuilde stad Londen. Toch was de ziekte tot in de jaren 70 nog een tamelijke zeldzaamheid, zegt Bloem. Vermoedelijk was toen wel al de kiem gelegd voor de huidige explosie, met de introductie van zeer neurotoxische landbouwgiffen.ppEen voorbeeld daarvan is de onkruidverdelger paraquat, die in de jaren 50 en 60 werd gentroduceerd. Paraquat is in Nederland sinds 2007 verboden.ppMaar het probleem met Parkinson is dat het ontstaat na levenslange blootstelling. Dat proces kan tientallen jaren duren, hoewel in Nederland inmiddels ook twintigers en dertigers worden gediagnosticeerd met de ongeneeslijke hersenziekte. De toename van de ziekte wordt ook niet veroorzaakt door de vergrijzing, zegt Bloem. We zijn niet in tien jaar tijd opeens dertig procent ouder geworden. Vergrijzing speelt wel een rol, zegt Bloem. Je krijgt Parkinson niet van oud worden, maar hoe ouder je bent, hoe langer ook je totale blootstelling aan gifstoffen.ph2Onder de radarh2pBloems grote zorg zit in huidige mogelijke veroorzakers die nog onder de radar zitten. In Nederland zijn zon 500 vormen van landbouwgif toegestaan. En van de belangrijkste is een opvolger van paraquat: de plantendoder glyfosaat. Er zijn inmiddels zon tien studies die een verband vermoeden tussen glyfosaat en Parkinson, maar dat betekent nog niet dat glyfosaat met zekerheid een oorzaak is van Parkinson.ppHet grootste probleem is dat we niet zeker weten of glyfosaat veilig is, omdat de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid bij de toelating van glyfosaat niet op een goede manier heeft gekeken naar Parkinson.ppToch lijkt het Nederlandse verbod op het oudere middel paraquat wel een stap in de goede richting. In landen waar het middel wel nog is toegestaan, zoals de VS, groeit Parkinson sneller dan in Nederland.p